Page 28 - ÖZ BAKIŞ - İZMİR İl Millî Eğiitm Müdürlüğü Özel Eğitim ve Rehberlik Dergisi - SAYI 2

Öz Bakış

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan

Çocuklar ve Zihin Kuramı

Psikopatoloji açısından zihin duygu, istek ve niyetlerini nasıl etkilediğini kavramakta
kuramı bozuklukları ilk olarak anlama becerisinin olmadığı ve en önemlisi insanı diğer
1985 yılında Baron&Cohen ya da zayıf olduğu araştırma canlılardan ayıran hayal
tarafından otizm ve diğer sonuçlarına yansıyan bir gerçektir gücünü kullanmakta güçlük
yaygın gelişimsel bozukluk tanılı (Baron-Cohen ve ark. 1985). çekmektedirler. OSB’li çocuklar
çocuklarda tanımlanmıştır. Araştırmalara göre; otizm, ayrıca empati yoksunluğu ve

Zihin kuramının varlığı şizofreni, asperger, işitme engeli soyut düşünceyi kavramakta
insanın biyo-psiko-sosyal gibi tanılarıyla bağlantılı olarak zorluk yaşamaktadırlar. Soyut
bir varlık olduğunu ortaya sosyal alanda iletişim eksikliği düşünmedeki bu yetersizlikleri
çıkarmaktadır. Buna göre kişinin yaşayan çocukların da zihin sembolik oyun oynamayı,
getirdiği biyolojik ve psikolojik kuramı yeteneklerinin normal karmaşık duyguları anlamayı
özellikler onun toplum içinde gelişim gösteren çocuklara oranla ve kullanmayı; mizah, ironi,
sosyalleşmesine ya da tam daha geride olduğu bilinmektedir yanıltma gibi üst düzey beceri
tersi izole olmasına neden (Yücel, 2008). gerektiren zihinsel durumları
olmaktadır. Kişinin zihin kuramı OSB’si olan çocuklar başka anlamayı, dili toplum içinde
gelişiminin beklenen düzeyde insanlarla hatta ebeveynleri işlevsel bir şekilde kullanmayı
olması onun toplum içinde kişiler ile dahi iletişim bozukluğu zorlaştırmaktadır. Zihin kuramı
arası iletişimdeki başarısını yaşamaktadırlar. Bu çalışmaları ise OSB olan
beraberinde getirir. çocuklar sosyal etkileşime çocukların sınırlılık yaşadıkları
girememektedirler. Yaşanılan alanlarını desteklemenin önemli
Ancak OSB’ye sahip çocuklarda bir adımıdır.
karşısındakinin düşünce, zihinsel durumların davranışları

Zihin Kuramı Öğretilebilir Mi?

Tipik gelişim sürecinde çocuklar zihin kuramı becerilerini eğitim ile öğrenmezler. Bu beceriye doğal
yollarla sahip olurlar. Doğal şekilde bu beceriyi edinemeyen çocuklarla bu becerileri çalışmak gereklidir. Bu
becerileri hedef alan bir eğitim süreci, hem otizm tanısı olan çocukların sosyal alanda ve iletişim alanındaki
becerilerini geliştirir hem de zihin okumayı öğrenmek için alternatif bir yön sunar (P.Howling, S.Baron-
C.J.Hadwin; 2016).

OSB’li çocuklarda zihinsel durumlar çalışırken şu yaklaşımlar kullanılmalıdır:

1. Öğretim küçük basamaklara ayrılmaktadır. Böylelikle karmaşık beceriler ayrı ayrı yapılar halinde
öğretilebilecektir.
2. Sistematik olarak pekiştirilen davranışlara ihtiyaç vardır.
3. Eğitim sadece yönergede odaklanmak yerine kavramların altında yatan prensiplere odaklıysa
genelleme problemi en aza indirgenebilmektedir.

4. Yanlışsız öğretim yöntemleri de kazanımı hızlandırmaktadır.
5. Çocuğun bireysel ilgi ve becerilerini göz ardı etmemek eğitim uygulamalarında birincil derecede
önemlidir.

28 | Özel Eğitim ve Rehberlik Dergisi