Page 26 - ÖZ BAKIŞ - İZMİR İl Millî Eğiitm Müdürlüğü Özel Eğitim ve Rehberlik Dergisi - SAYI 2

Öz Bakış

Zihin Kuramı İşlevleri

ihin kuramı dört ve beş yaş civarlarında kendini göstermeye başlamaktadır. Konuşma becerileri
gelişen ve büyümeye ilk adımı atan çocuklar, diğer kişilerin niyetleri olabileceğini ve belli amaçlar
Z doğrultusunda belli şekilde hareket edebileceklerini öğrenmeye başlamaktadırlar. Bu durumda
çocukların aile içinde ve dış sosyal hayatta ne kadar aktif oldukları, ne tarz rol öğrenip edindiklerinin de
büyük önemi bulunmaktadır. Öte yandan zihin kuramı yeteneklerinde yaşla aynı doğrultuda olarak basitten
karmaşığa doğru bir gelişim gözlenmektedir. Bu sebepledir ki zihin kuramı yetenekleri karmaşık ve yüksek
düzey işlevler içinde, gelişimsel olarak artan bir şekilde derecelendirilmektedir (Moran,2013).

Buna göre zihin kuramında işlevler şu şekildedir:

Birinci Düzey Zihin Kuramı İşlevi

Bu düzey başkalarının yanlış düşüncelerini saptama becerisini içermektedir. Bu becerinin de üç boyutu
bulunmaktadır.

↘ Duyguları Anlamak: Duyguları anlama ↘ Arzuları Anlamak: Arzular bir kişinin hedefleri
zihin kuramı becerilerinin en temel yapı ve amaçlarını içeren ve temelinde istemek,
taşlarından biridir ve çocuklar gelişimin erken dilemek, umut etmek (ummak), önemsemek
dönemlerinden itibaren duyguları hakkında (ilgilenmek), korkmak gibi zihinsel durumları
konuşmaya başlamaktadırlar (Reisberg & da anlamayı içeren geniş bir zihinsel durumu
Hertel, 2004). Örneğin; Duyguları anlama 5 kapsamaktadır.
aşamada çalışılmaktadır. ↘ İnançları Anlamak: İnançlar günlük zihinsel
1. Fotoğraflardaki yüz ifadelerinden anlayışımızın bir merkezi olup, kasıtlı olarak
duyguları tanıma.
bir şey hakkında düşünmeyi içermektedir.
2. Şematik çizimlerden duyguları tanıma İnanç anlayışı, düşünmek, bilmek, merak

3. Durum temelli duyguları tanıma etmek, zannetmek (ümit etmek) ve hayal
4. İstek temelli duyguları tanıma etmek gibi zihinsel durumları da içinde
barındırır.
5. İnanç temelli duyguları tanıma.

26 | Özel Eğitim ve Rehberlik Dergisi