Page 8 - ÖZ BAKIŞ - İZMİR İl Millî Eğiitm Müdürlüğü Özel Eğitim ve Rehberlik Dergisi

Öz Bakış

Psikolojik Sağlamlık Risk Faktörleri

Risk faktörleri, “olumsuz bir durumun ortaya çıkma olasılığını arttıracak ya
da olası bir problemin süregelmesine neden olacak etkiler” (Kirby ve Fraser,
1997, s.10-11) olarak tanımlanmaktadır. Risk faktörleri, genetik, biyolojik,
sosyokültürel ve demografik koşulları ya da özellikleri içerebilir (Gizir,
2007).

Akar (2018), bu faktörleri aşağıdaki şekilde özetlemiştir.

բ Aile ile İlgili Risk Faktörleri: Aile içi şiddet, ailede psikiyatrik ya
da fiziksel hastalıklar olması, suç işlemiş ya da madde kullanan
ebeveyne sahip olma, boşanma, sosyal destek yetersizliği, yoksulluk,
aile içi çatışma düzeyidir.

բ Sosyal Risk Faktörleri: Dışlanma, kültürel ayrımcılık, göç, deprem.
բ Bireysel Risk Faktörleri: Kronik hastalıklar, ruhsal problemler,
olumsuz yaşam olaylarıdır.

բ Okulla İlgili Risk Faktörleri: Okul başarısının düşük olması, zorbalığa
maruz kalma, öğretmen desteğinin yetersiz olmasıdır.

Psikolojik Sağlamlığı Koruyucu Faktörler

Bireyin yaşamındaki risk faktörlerinin olumsuz etkisini hafifleten unsurlar;
bireysel, ailevi ve çevresel özellikleridir.

Akar (2018) bu konuda gerçekleştirilen araştırma sonuçlarından yola
çıkarak koruyucu faktörleri; olumlu mizaç, özdenetim, okul başarısı, akran
desteği, mizah, empati becerisi, en az bir yetişkinle kurulan duygusal
bağ, sebatkarlık, aile desteği, artistik, sportif yeterlilik, olumlu prososyal
davranışlar, öğretmen desteği, iyimserlik ve bilişsel esneklik olarak
özetlemektedir.

8 | Özel Eğitim ve Rehberlik Dergisi