Page 43 - ÖZ BAKIŞ - İZMİR İl Millî Eğiitm Müdürlüğü Özel Eğitim ve Rehberlik Dergisi

Öz Bakış

daha ağır olduğu ve bu konuda çok fazla yardıma olmadığı ancak boşanmış bireylerin çocuğu
ihtiyaç duydukları göz ardı edilemeyecek bir gerçek reddetme davranışının yüksek olduğunu tespit
olarak karşımıza çıkmaktadır. etmiştir.

Yapılan araştırmada bazı anne babaların ise
çocuğun engeli ile ilgili olarak yanlış bir şey
yaptıklarını, Tanrı tarafından cezalandırıldıklarını
Engelli çocuğa sahip olduktan
düşündükleri görülmüştür. Bununla beraber
sonra aileler ilk olarak şok manevi gücü yoğun hisseden ailelerin bu

ve reddetme gibi tepkilerde durumu bir cezalandırmadan ziyade sınav
bulunurlar. Bu dönemde sorulan şeklinde görüp engelli çocuğu kabullendikleri de
görülmektedir. Mıdık Özpak ve ark. (2017), engelli
sorulara cevap verememe, ağlama, ve sağlıklı çocuklara sahip aileler ile yürüttükleri
hayal kırıklığı ve çaresizlik hissi bir araştırmada engelli çocuğa sahip ailelerin

gösterilen davranışlar arasındadır. manevi güçlerinin daha yoğun olduğu sonucuna
ulaşmışlardır.
Engelli çocuğa sahip olan ailelerin hissettiği bir
diğer önemli duygu ise kızgınlıktır. Bu duygu,

Bu durumun en önemi nedenlerin ise çocuğun durumu kabullenmenin önündeki en büyük
üzerine kurulan gelecekle ilgili beklentiler, endişeler engellerden biridir. Kızgınlık, dışavurumu çok çeşitli
ve çocuğa ne olacağının kaygısı olarak gösterilebilir. olan bir duygudur. Bazı anne babalar “Neden biz?”
Aileler bu süreçte ciddi bir acı çeker ve depresyona şeklinde isyan ederek duruma yaklaşırken; bazıları
girerek sosyal yaşamdan geri çekilme durumu da daha abartılı tepkiler verip öfkesini sorunla ilgisi
yaşarlar. Bu durumun ne zaman sona ereceği olmayan insanlardan çıkarabilmektedirler. Ancak
ise aileden aileye farklılık gösterebilir. Bazı aileler yine de engelli çocuğa sahip anne babaların anti
de bu süreç kısa süre içinde aşılırken, bazı aileler sosyal başa çıkma yöntemlerini (Alkol, uyuşturucu
de ise yaşam boyu devam eden bir durum haline kullanma) kullanmadığını, tam aksine sigara içen
gelebilmektedir. ebeveynlerin sigarayı bıraktıkları da gözlemlenmiştir
(Mıdık Özpak ve ark., 2017).
Sürecin devamında suçluluk, kararsızlık, kızgınlık ve
utanma duyguları da ortaya çıkmaktadır. Özellikle Bu durum ailelerin engelli çocuğa sahip olma nedeni
suçluluk duygusu engelli çocuğa sahip ailelerin olarak sigarayı gördükleri şeklinde yorumlanabilir.
hemen hepsinde görülen bir durumdur. Engelli Bununla beraber kendi ürünü olarak gördükleri
çocuğa sahip bazı anne ve babaların ise birbirlerini çocuklarının kendisini yansıttığını düşünerek ondan
suçlayarak çocuğu kabullenmeme durumuna utanan anne ve babalar da görülebilmektedir. Bu
gittiğini sürecin devamında işin boşanmaya kadar gibi durumlarda çocuğu ve kendisi için izole bir
gittiği de görülmektedir (Akt. Aslan,2019). hayat kurma davranışı gösterebilecekleri gibi onunla
birlikte olmaktan ve görülmekten kaçınma davranışı
Bu konuda Çetin (2018), yaptığı araştırmada
ebeveynlerin kabul düzeyleri arttıkça sosyal da gösterebilmektedir.
desteğin arttığını ve ret düzeyinin de azaldığını Engelli anne babalarının duygusal tepkilerini
tespit etmiştir. Bunun yanında kadın ya da erkek inceleyen bir başka araştırmada ise ebeveynlerin
olmanın engelli çocuğu kabul etme ile ilgisinin %92’sinin gelecek endişesinin olduğu, %62’sinin

Şubat 2022 - Sayı 1 | 43